Inleiding
Inhoud
We kunnen zonder twijfel stellen dat deze test van luidsprekerkabels de meest intensieve test is die Alpha Audio tot nog toe heeft gedaan. We hebben ontzettend veel tijd en energie gestoken in deze vergelijkende test. Daarnaast hebben we twee nieuwe, prachtige meetapparaten aangeschaft om deze test uit te voeren. En dit alles om voor eens en altijd te bepalen of er een relatie te leggen is tussen meten en luisteren. Of dat gelukt is, kunt u lezen in deze monstertest van niet minder dan twaalf luidsprekerkabels.
We beginnen een serieus arsenaal aan meetapparatuur op te bouwen bij Alpha Audio: een Prism dScope III, een veelzijdige Rigol digitale scope én 60 MHz function generator en een Sourcetronic LCR-meter. Dan nog legio speciale verlooppluggen, meetkabels, dummyloads, variabele weerstanden en andersoortige accessoires. De reden dat we hierin investeren is tweeledig: we willen graag weten of een fabrikant wel eerlijke specificaties communiceert én het is ontzettend interessant en leerzaam om een relatie te leggen tussen objectieve metingen en subjectieve luistertests. Want vaak hóren we wel verschillen, maar zijn ze meetbaar? En verklaarbaar? En andersom geldt hetzelfde: we meten bijvoorbeeld interface jitter, maar is dat wel écht hoorbaar? Die relaties leggen is inmiddels bijna de missie van uw auteur.
Luidsprekerkabels… de testprocedure
Er is veel debat over kabels. Doen ze wat? Doen ze niets? Moet je investeren in een degelijke (luidspreker)kabel? Of kan je gewoon kleerhangers gebruiken. Wij horen zonder meer verschil. Maar kunnen we dat ook in een blindtest bewijzen? Om daar achter te komen, gaan we er nu helemaal blind in. Tenminste: collega auteurs Martijn ten Napel en Yung Lie gaan er blind in. Uw auteur heeft alle kabels doorgemeten en gesampled en is zodoende niet objectief meer. Zijn enige taak op de luisterdag is de kabels wisselen en koffie drinken… ach: iemand moet dat doen.
Yung en Martijn krijgen allebei een stuk papier waarop ze de bevindingen noteren. Dat gaat onder vastgestelde eigenschappen (detail, klankkleur, imaging en overall gevoel van de kabel). Net als bij de switchtest. Uw auteur heeft een top-3 kabels uit de metingen gevist. Dat gaan Yung en Martijn ook doen, zodat we achteraf ook kunnen kijken of de best metende kabel ook de best klinkende kabel is.
Metingen zijn verricht op een Sourcetronic ST2829A LCR-meter (20 Hz – 300 kHz, medium speed sweep op 2.8 Volt). Ook is een Rigol digitale scope en function generator gebruikt om signalen door de kabels te sturen (20 kHz blokgolf op 2.8 Volt rms). En de Prism dScope III is gebruikt als spectral analyzer en responsmetingen van de speakerkabels. De Prism dScope heeft weer zijn flexibliteit bewezen. Wat een fijn apparaat is dat. Met de dScope spectral analyzer kan je prima de effectiviteit van de shielding in kaart brengen. En de sweepfunctionaliteit van de Prism laat feilloos zien wat een kabel kan doen in de keten.
De set-ups kunt u grotendeels vinden op de foto’s. Maar om het een en ander toe te lichten…
De Sourcetronic is grotendeels geautomatiseerd. Bij alle tests, behalve de capaciteitsmeting is de kabel kortgesloten op ons ‘kabelpaneeltje’. Tussen elke wisseling van een kalibreren we de meter weer om er zeker van te zijn dat alle metingen goed verlopen. Deze setup is vrij bulletproof hebben we gemerkt. Het enige wat belangrijk is, is dat we elke kabel op dezelfde manier neerleggen en tussendoor kalibreren.
Weet dat de grafieken / metingen logaritmisch zijn. Vandaar dat er aan het begin van de metingen meer slingeringen te zien zijn; de resolutie is daar véél groter.
Voor de noise-test hebben we een 19V / 3A switchmode adapter gepakt en op de 4 Ohm dummyload aangesloten. Zo gaat er een constante stroom lopen. De speakerkabels zijn aan één zijde (bron) kortgesloten en aan de andere zijde (speaker) op een 4 Ohm dummy aangesloten. Vanuit daar gaan ook meetkabels de Prism in. Vervolgens hebben we de adapter dicht bij de kabel gelegd (gelijke afstanden). Zo kunnen we afscherming testen. Immers: als de spectrale analyse – ingesteld op 256K FFT voor optimale nauwkeurigheid – niet verandert, wordt er geen noise opgepakt. Deze test gaf zonder meer verrassende resultaten… de ene shielding is de andere niet zullen we maar zeggen.
Belangrijk te beseffen is dat kabels ook noise oppakken zonder dat de adapter ernaast ligt. Tevens zijn ze niet allemaal op dezelfde dag gemeten. Kijk dus vooral naar het verschil in noise.
De responsmeting is gedaan met behulp van een Bryston ProPower eindversterker (zeer stabiel) en een Teufel Definion 3S monitor speaker (gemiddeld lastige speaker). We hebben ook een dummyload gebruikt om te kijken wat de verschillen zijn in respons. De Prism voedt een sweep aan de Bryston die het signaal door de speakerkabels stuurt. De kabel gaat dus ofwel de Teufel Definion in, ofwel de 4 Ohm dummyload. Tegelijkertijd gaat – ofwel vanuit de speaker of de dummyload – een meetkabel naar de Prism. Die maakt vervolgens een mooi grafiekje. We hebben voor u de data in één overzicht gezet aan het einde van het artikel. Wellicht ten overvloede: meetkabels zijn in alle gevallen zo kort mogelijk gehouden.
Erg interessant en waardevol maar zou iemand mij kunnen vertellen welke kabel ik het best kan gebruiken bij mijn elektrostaten van Martin Logan.
Mooie review. Mooi artikel. Ik moest er even voor gaan zitten, maar ik heb een hoop geleerd! Ik zal het nog wel een paar keer moeten lezen voordat ik het technische deel helemaal kan volgen. ?
DBS blijft nog wel een mystiek iets. Ik heb DBS op power- en speakerkabels en ben er erg blij mee – maar het blijft, voor mij, toch een beetje vaag.
Ik had een hoop goede dingen gelezen over Shunyata, zeker een merk die ik de volgende keer ga meenemen!
Dag Jaap,
Gefeliciteerd met deze zeer omvattende, unieke en professionele test.
Ik wens hierbij het hele Alpha Audio team te feliciteren!
Toch een vraagje:
Zou het mogelijk zijn de flac bestanden van Audioquest type 9 met DBS nog te uploaden in de database?
Nog een fijn verlof gewenst! Dit zal nu zeker welkom zijn?
Bart
Hey Bart,
Dank je wel! Ja… vakantie is nu wel lekker… ;-).
Ik dacht dat de AQ Type 9 DBS er al in stonden. Ik ga ze morgen uploaden.
Groet!
Dag Jaap,
Het zou mij sterk interesseren om ook de flac bestanden van Audioquest type 9 met DBS te beluisteren.
Sorry voor de herinnering.
In alle geval bedankt en prettig verlof.
Groeten
Bart
Komen eraan. Beetje druk.
Ze staan erbij!
Dag Jaap,
Bedankt voor het bijplaatsen van AQ Type 9 met DBS.
Alle begrip voor een drukke agenda en bijkomend werk!
Het onderscheid tussen AQ Type 9 met en zonder DBS is zeer subtiel en moeilijk te definiëren maar toch waarneembaar.
Voor mij is de uitvoering met DBS iets meer sprankelend in de hoge tonen en in de lage tonen meer in balans als ik ze 1 op 1 vergelijk.
Groeten
Bart
Klopt als een bus. DBS is wat frisser en luchtiger.
Respect Jaap en het team.
Wat een klus.
Ikzelf draai inmiddels met de 3e MIT ls kabel (in mijn systeem een perfecte match).
In deze test vond ik de Shunyata de mooiste gevolgd door de MIT voor hoever het via youtube te beoordelen is.
Dank je wel!
MIT en Shunyata zijn heel neutraal. Iets andere signatuur (vind ik).
Dank voor dit leerzame leesmateriaal !
Wat wordt nu precies met het begrip ‘afrol’ bedoeld ?
Daar bedoelen we mee dat de respons in – bijvoorbeeld – het hooggebied afneemt… Dan wordt dus het hoog wat zachter.
Hallo Jaap,
mooie en interessante test alweer.Volgens mij staan de prijzen van de MIT,en van den Hul kabels er niet bij.Welke heeft volgens jou de beste prijs/kwaliteit verhouding?
De Shunyata is duidelijk de beste,maar ook de duurste.
Mit en VdH zijn beide 1250€ ongeveer.
Duidelijk. Dank.