Dirac
Inhoud
Een interessant punt van de M10 is dat ze de software van Dirac. Deze software kan tot op zekere hoogte akoestische problemen in de luisterruimte oplossen. Ook kan het impulsgedrag van het systeem in positieve zin optimaliseren.
Geen vervanging
Nu vinden we dit soort geavanceerde, DSP-gestuurde, actieve correctiesystemen een prima ontwikkeling. Wat echter héél belangrijk is om te beseffen, is dat het geen vervanger is voor goede akoestiek. Een systeem als Dirac kan namelijk géén reflecties corrigeren. Een reflectie is een reflectie. Je kan een notch-filter op die specifieke frequentie toepassen, maar dan filtert het systeem ook cruciale informatie weg.
Wij hebben de afgelopen tijd zeer veel tijd en energie gestopt in onze akoestiek. Dit om overduidelijke redenen; wij kunnen niet serieus testen als we geen goede ruimte hebben. Als we Dirac aan het werk zetten, zien we gelukkig al een zeer nette curve. Er is dus niet zoveel te corrigeren, behalve een klein bultje in het laaggebied. En een minimaal dipje rond 100 Hz. Beide zijn al op te lossen met een beetje herplaatsing van de luidspreker, schatten we in. Maar we gaan het in dit geval door Dirac laten doen.
Het stappenplan van Dirac is overigens kinderlijk eenvoudig. Download de app en volg de stappen; de App vindt de M10 namelijk vanzelf. Neem wel de tijd voor het inmeten. Inmeten duurt ongeveer 10 minuten. Ow: en een paar oordoppen is wenselijk… wij worden wel wat doof van de sweeps…
Luisteren
Als we vervolgens gaan luisteren, horen we eerlijk gezegd niet heel veel verschil tussen wel en niet Dirac. Logisch: Dirac hoeft niet heel veel te doen in onze ruimte. Echter: wel vinden we het een tikkie klinisch met het filter aan. Wij prefereren eerlijk gezegd de NAD M10 puur… dat geeft wat meer ‘schwung’, lucht en ruimte in de weergave.
Nu zullen de Dirac Fans al direct met de vinger in de lucht gaan en vermelden dat de curve te tweaken is en dat deze Dirac-licentie maar tot 500 Hz gaat… Impulsrespons-correcties… etc… Ja: allemaal waar. De curve Ãs te tweaken. En ja: deze correctie stopt bij 500 Hz. Maarrr… wij zijn sowieso van mening – hoe goed het systeem ook is – dat u niet moet corrigeren boven de 200 / 300 Hz. Dat gaat bijna altijd ten koste van transparantie, detail en – met gebrek aan een beter woord – muzikaliteit. De meeste problemen zitten daarbij ook bijna altijd in het laaggebied. Check onze meting maar. Boven de 300 Hz is de meting nagenoeg vlak. En dat is hij altijd wel geweest.
Nu kan Dirac in andere gevallen wellicht wél een positieve invloed hebben. Er zullen genoeg ruimtes zijn met vervelende laagproblemen. En ja: dan kan Dirac zeker helpen. Kortom: gewoon lekker meten en proberen. Baat het niet, schaadt het niet, want het kan ook uit.
We gaan verder
Maar goed: we luisteren verder zonder Dirac. En dat bevalt ons uitstekend in combinatie met de Focal Sopra No1. De match komt vriendelijk over. De M10 houdt opvallend veel grip op deze forse monitor-speakers. We horen absoluut geen gerommel of compressie. En dat is knap, gezien de belasting en de grootte van onze ruimte. Kortom: het is een zeer capabel systeem!
Opvallend is dat de NAD M10 anders getuned is dan de M32. De M32 klinkt wat afstandelijker en – lijkt wel – iets minder energiek dan de M10. In ieder geval is de match op onze Focals met de M10 wat prettiger. We worden wat meer in de muziek getrokken. En dat voor 2000 euro minder dan de M32. Zo ziet u maar!.
Koning All-in-One?
Is het daarmee dé all-in-one? In termen van veelzijdigheid en balans komt hij bijzonder hoog op de lijst. Geen twijfel. De markt van all-in-one’s groeit echter explosief. En de concurrentie is bikkelhard aan het worden. Denk aan NAIM, Hegel, Linn…. AVM… We moeten maar weer eens een shootout plannen. Dat kan zomaar een strijd der Titanen gaan worden!
Ik ben eigenlijk wel erg gecharmeerd geraakt van de NAD M10. Zeker nu de M10 een v2 incarnatie krijgt. (helaas zonder eigentakt, waar ik stiekum een beetje op had gehoopt)
Afgaande op de reviews zou een combinatie C658 (streaming DAC) en C298 (Eindversterker) klankmatig echter een beter resultaat geven. Ik vraag me daarom ook af wat ik zou missen van die M10 wanneer ik kies voor een combinatie C658 en C298.
C658 en M10 ondersteunen beide Dirac
M10 ondersteunt HDMI. Bij C658 optioneel
C298 heeft veel meer vermogen en maakt gebruik van de moderne Eigentakt technologie.
M10 heeft een enorm touch screen scherm voorop. C658 ziet er wat oostblok achtig uit..
C658 en C298 kost € 700,– meer (~25%) dan de M10
https://www.alpha-audio.nl/review/review-nad-c298-eigentakt-eindversterker/
https://www.alpha-audio.nl/review/nad-c658-bluos-streaming-dac/
Waar ik vandaan kom:
Ooit begonnen (nou ja, toen ik begon met werken) met Quad ESL63 en later Gradient SW63 toegevoegd. Dit icm. Linn Kairn, Karik III en Linn Klout.
Toen de Quads weer eens gereviseerd moesten worden heb ik ze in een onbewaakt ogenblik verkocht. Eigenlijk wilde ik Magnepans maar vond de bouwkwaliteit toen zo abominabel dat ik daar vanaf gezien heb. Nu luister ik al een aantal jaar naar Dynaudio Countour S1.4 stand mounted luidsprekers. Heerlijk!
Onlangs na letterlijk een bliksemflits bij heldere hemel bleek het rechterkanaal van mijn Klout te zijn overleden. (Ik had de Linn spullen sinds 1999 – Aangeschaft bij De Jong en Warnaars)
Nu ben ik op zoek naar een alternatief. Qua prijs in een lagere klasse maar wel met streaming mogelijkheden. Ik kijk naar all in one mogelijkheden van NAD M10v2, Naim Atom etc. maar ook de componenten van NAD spreken me enorm aan bijvoorbeeld C658 en C298. Accoustiek compensatie zoals Dirac lijkt me geen overbodige luxe in mijn woonkamer. Meer dan € 3 a € 4K wil ik er overigens niet aan uitgeven.
Eigenlijk is de vraag, ga voor de looks of het geluid. Als je dat weet is de keuze simpel
Lijkt mij ook… De c298 is een beest…
Oeps… ik had jullie reacties niet gezien. Dank!
Nou ja, Klout en Kairn eruit en C658 en C298 erin… Niemand ziet het verschil 😉
🙂
Fantastische review Jaap, deel de zelfde mening inzake akoestiek aanpassing
Dirac is slim, maar heeft ‘n nadeel “Sweetspot”
Sweetspot kom je (publiek) niet tegen in het https://www.concertgebouw.nl/
Had op deze site (nu onvindbaar) ‘n artikel gelezen over https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Akoestische-geheimen/7170
Wat heb je zelf gebruikt aan apparatuur om de akoestiek te meten?
Wat is trouwens de vrije ruimte, achter de Focal’s Sopra #1?
En hebben deze Sopra’ s minder vrije ruimte nodig dan de QUAD’S 2812?
Met vriendelijke groet van DE muziekliefhebber
Zal mezelf maar antwoord geven, DIRAC gaat ongewenste reflecties tegen, waardoor bepaalde frequenties niet worden versterkt.
DIRAC kan onmogelijk de reflecties/galm verminderen in een badkamer.
De akoestiek van ‘n goeie concertzaal, kun je in de huiskamer/salon alleen maar mogelijk maken, indien het plafond 6 mtr of hoger is.
En dan wordt het echt zoeken naar de juiste bekleding, van alles (plafond/vloer en wanden).
Ik bedoel met goede akoestiek ‘n ruimte zonder Sweetspot, maar alleen al de plaatsing van de speakers, die een gelijkbenige driehoek moeten vormen met de luisteraar.
Toont aan dat de perfecte (concertzaal) akoestiek een utopie is.
Nog fff over de plaatsing van de Focal’s, liever de afstand voorzijde Sopra en de achterwand.
Waarschijnlijk nemen zij in de lengte net zoveel ruimte in als de ESL’S
niet in de breedte, de Sopra is tenslotte veel smaller.
Lijkt me een prima all-in one.
Zeker toen ik een week of drie geleden in een audiowinkel stond om een tweedehands C375BEE te kopen die net verkocht was aan een ander. De verkoper liet mij een Arcam horen die volgens hem beter is dan die peperdure NAD M32 of dergelijke type. Na drie minuten wist ik al dat die Arcam niet op kon tegen notabene een digitale NAD uit China, en die drie duizend euro meer kost het waard is om te besteden.
De X factor in het geluid is wat ik mis bij de concurrenten.
Voor NAD natuurlijk fijn dat er een kerel in Nederland zit die hun audio wel kan waarderen.
“Voor NAD natuurlijk fijn dat er een kerel in Nederland zit die hun audio wel kan waarderen”.
Ik zou het zelfs beursgevoelige informatie willen noemen! 😉
Ik ben wel benieuwd naar die shootout. Dit zijn precies de producten waar ik graag een vergelijking van zie.
We gaan eens wat organiseren!
De shootout omtrend dit type en budget all in ones is nog steeds heel erg gewenst!
Volgend jaar pakken we het op. Eerste speakers, dan vakantie… en dan weer door! :-).
Vriendelijk, grip, capabel.. einde review.
De rest is een feature opsomming en een excuus waarom jullie de unique selling point (dirac) niet konden testen.
Beetje mager, ik had iets meer verwacht na de teaser van vorige week.
Als dat zo is overgekomen, excuses… we hebben ons best gedaan het product zo goed mogelijk te positioneren en uit te leggen.
De meerwaarde van de M2 zou in de Dirac zitten, zou je verwachten. Dat komt er in deze review niet uit, in tegendeel. Ik denk dat veel luisteraars toch in de woonkamer of althans niet drastisch akoestisch aangepaste ruimte luisteren. Klinkt de M2 dan ook klinisch of is Dirac dan een echte meerwaarde?
U bedoelt de M10…? Dirac kán een meerwaarde bieden. Maar het afhankelijk van de situatie. Is de ruimte echt matig, dan is een set met dirac een betere keuze. Is de ruimte wel prima, dan niet schatten wij in.