Omdat het bijna kerstmis is, is het hoog tijd voor een review van een typische kerstfilm. Tenminste, we verwachten dat het een kerstachtige film is want de film Little Women gaat pas in februari 2020 in première. Tja. Waarom dan nu een review? Omdat we de soundtrack al in huis hebben!
Zoals veel lezers weten, is Alpha-Audio qua werkplek omgeven met muziek. We zitten in het kantoorgedeelte van Record Industry, de platenperserij. Ook is er een geheel analoge opnamestudio (Artone) waar artiesten direct on vinyl kunnen opnemen. En onze fijne buren zijn Music On Vinyl, die prachtige uitgaven op vinyl verzorgen. Soms zijn dat heruitgaven van historische albums en soms is het ook geheel nieuw werk. Een aparte tak van Music On Vinyl is de muziek die voor films en series is geschreven. Zo is er een schitterende LP-box van de serie ‘Breaking Bad’ waarbij het vinyl in passende chrystal meth-tinten is gekleurd.
In deze At The Movies-serie is medio december 2019 de soundtrack van Little Women verschenen. Een dubbel-LP, uiteraard in zwaar 180-grams vinyl uitgevoerd en voorzien van een informatief boekje over de muziek. Dit is toch echt de meerwaarde van vinyl; tijdens het luisteren lezen we de liner notes en achtergrondinformatie in het boek. Dit zijn ‘metadata’ die toch veel echter en tastbaarder zijn als we deze op elpeeformaat kunnen bekijken.
A Musical Without Any Singing
De muziek is gecomponeerd en gedirigeerd door Alexandre Desplat (1961), die ook de muziek componeerde voor films als The Grand Budapest Hotel, Harry Potter and the Deadly Hallows, The King’s Speech en The Imitation Game. Voor hij doorbrak als filmcomponist in Hollywood, was hij een succesvol en zeer productief componist in de Franse filmwereld. Tot nu toe tekende hij voor meer dan 100 soundtracks.
Het is wel een beetje typisch, een soundtrack beluisteren zonder de film te hebben gezien. In de liner notes lezen we welke voorwaarden regisseur Greta Gerwig stelde aan de muziek.
“I knew that the score would be an essential part of the story-telling. I wanted the film to be a musical without any singing. It needed to be beautiful without being cloying, epic without crushing the actors, tragic without being manipulative, intelligent without being superior. In short, I needed a genius to write that music for me.”
Little Women gaat over vier zussen die opgroeien in de periode na de Amerikaanse Burgeroorlog (het verhaal speelt zich af na 1860). De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Louise Alcott, dat in de VS behoort tot een van de meest gelezen romans. De foto’s laten sfeervolle beelden zien van 19e-eeuws Amerika aan de oostkust. Statige huizen, landschappen en stranden, historische kostuums en koetsen. Bedenk er vervolgens de sterrencast bij met namen als Emma Thomson, Laura Dern, Meryl Streep, Saoirse Ronan, Timothée Chalamet (Homeland).
The Sound(track)
We hebben de soundtrack van Little Women nu een aantal dagen beluisterd. Het is onmiskenbaar filmmuziek en dan bedoelen we niet sfeermuziek die als muzikaal behang door het huis kan zweven. Toen we dat namelijk deden, werden huisgenoten soms uitermate onrustig van de ritmische transities en stemmingsveranderingen in de muziek. De muziek is opgenomen met een klassiek orkest waar twee piano’s de kern vormen waar de score om draait. Dat is een verwijzing naar het verhaal, waar de piano ook een belangrijke rol speelt in het leven van de vier zussen. Het leidmotief is goed te horen in de track ‘Plumfield’; het komt terug in verschillende vormen in de rest van de soundtrack.
We worden tijdens het luisteren echt in de muziek getrokken; ook zonder de filmbeelden te kennen maken we in ons hoofd een voorstelling van de scènes die bij deze muziek zouden horen. “Theatre In The Attic” gaat over toneelspel dat kinderen spelen op zolder. Als we luisteren naar “The Beach” hoeven we alleen maar een blik te werpen op de album- en booklet-cover om er een voorstelling van te maken.
Close miking
Daarbij helpt het ook dat de opname van een uitmuntende kwaliteit is. Het orkest van bijna 50 musici groot is opgenomen in het DiMenna center for classical music, New York. Opvallend is de ‘close miking’ van de opname. Meestal worden symfonie-orkesten van deze omvang opgenomen met een set microfoons dat een aantal meter voor het orkest staat. Over de opstelling van deze microfoons kan (letterlijk) een studie worden gedaan: X/Y, ORTF, Decca, A/B. Het levert in alle gevallen een ruimtelijke opname op waar de akoestiek van de zaal meespeelt in de muziek. De meeste klassieke muziek wordt op deze manier geregistreerd; als het goed is, horen we de muziek alsof we in de zaal zitten. Dat wil zeggen, op afstand van de musici. De soundtrack van Little Women is opgenomen met een veelheid aan microfoons die dichtbij het orkest zijn opgesteld. De piano’s zijn werkelijk schitterend opgenomen. In een concertsituatie is het een uitdaging om twee concertvleugels goed te laten klinken naast een orkest. Bij zachte pianopassages komt een piano moeilijk boven een orkest uit en als twee vleugels op volle sterkte spelen kunnen ze een orkest weer overstemmen. In deze soundtrack hebben de geluidstechnici dat mooi op kunnen lossen. En filmmuziek moet ook wel meer ‘oomph’ hebben dan een klassiek opgenomen orkest. De moderne theaters vragen om een score met een grote dynamiek. Kortom: de soundtrack is prima geschikt voor het doel maar we missen door de toegepaste techniek wat ruimtelijkheid en soundstage.
Soundtrack first
Zo, het is gelukt; een review van filmmuziek zonder de film te hebben gezien. En eigenlijk ging dat best wel. Sterker nog, het is misschien wel aan te raden om eerst de muziek tot u te nemen voordat u de film gaat zien. Het is zeer goed mogelijk dat we hierdoor nog meer genieten van de film. En het is ook wel een fijne voorbereiding op een filmavondje, om alvast de muziek goed te beluisteren. We wensen u veel luister- en kijkplezier toe met deze fraaie uitgave van Little Women. De film komt later, Soundtrack First!
