Inleiding
Inhoud
De nieuwe, vierde versie van de Sennheiser Momentum ligt vers in de schappen. Tijd om er eens wat uitgebreider mee aan de slag te gaan. Inmiddels hebben we ‘m een week of wat in huis. Bevalt de over-ear met z’n vele mogelijkheden?
De Sennheiser Momentum 4 is het draadloze vlaggenschip van deze fabrikant. En de hoofdtelefoon is relatief betaalbaar, met een prijskaartje van €349. Zeker als u bedenkt dat u daarmee een over-ear hoofdtelefoon in huis haalt, inclusief ANC en Bluetooth 5.2 met ondersteuning voor de codecs SBC, AAC, aptX, aptX adaptive. Daarmee zijn – wat mobiel gebruik betreft – in ieder geval zowel Appleaars als Android-gebruikers in hun behoeften voorzien.
Omdat de uiteindelijke decodering van bijvoorbeeld AAC pas in de hoofdtelefoon zelf plaatsvindt, treedt geen verlies in kwaliteit op door hercompressie. Althans: als je een AAC-bronbestand of stream (Apple Music dus) gebruikt. Ga je bijvoorbeeld streamen vanaf Spotify, dan vindt die vervelende hercompressie wel plaats. Maar goed, da’s niet de schuld van Sennheiser.
Wat in het bijzonder opvalt aan de Momentum 4 is de wel heel lange speelduur van maar liefst 60 uur op een volle acculading, met ANC ingeschakeld that is. En het moet gezegd: het is best rustgevend om die batterij-indicator rechtsboven in beeld van je smartphone of tablet niet echt te zien dalen tijdens (langdurig) gebruik. Kortom: hier kom je je transatlantische vlucht moeiteloos mee door.
ANC
En als we het dan toch over transatlantische vluchten (korter mag ook) hebben: de Momentum 4 beschikt over een configureerbare Active Noise Cancelling (ANC). Die werkt wat mij betreft in ieder geval uitstekend. Het geluid van een mobiele airco, grasmaaiers op het handjevol relatief zomerse dagen dat nog resteerde, de helikopter van buurman: ze verdwenen allemaal ver naar de achtergrond.
Een goed werkende ANC heeft diverse voordelen. Ten eerste natuurlijk het wegwerken van lawaai. Maar het directe gevolg daarvan is ook dat je het volume niet maximaal hoeft op te schroeven. In de EU is dat een noodzakelijke bijkomstigheid, omdat er ooit besloten is dat wij ons tere gehoor volgens de wet niet bloot mogen stellen aan een bepaald maximum. Daarbij vergetend dat sommige bronnen zachter zijn opgenomen en je dus met regelmaat een stukje volume aan ’t eind van de schaal mist.
Geluiddoorlatend
Luisteren met ANC ingeschakeld injecteert in ieder geval geen (duidelijke) vreemde bijgeluiden of ruis. Dat laatste wil nog wel eens ’t geval zijn bij goedkopere hoofdtelefoons met ANC. Twee keer tikken op de rechter oorschelp schakelt ANC uit, zodat je je omgeving hoort. Dat is geen perfecte heldere doorlaat, maar ruim voldoende om de noodzakelijke zaken om je heen te horen. Nogmaals dubbeltikken schakelt ANC weer in.
De mate van lawaai-onderdrukking is via een schuifregelaar in de bij de hoofdtelefoon behorende app naar wens in te stellen; ook automatische aanpassing kun je hier regelen.
Bijzonder praktisch is de regelaar waarmee je tijdens een telefoon/app-gesprek de buitenwereld door kunt laten. Hierdoor hoor je je eigen stem, wat erg prettig is. Je komt daarmee – zoals vaak bij een over-ear hoofdtelefoon – niet in een soort van geluiddichte bubbel te zitten, waardoor gesprekken erg vermoeiend worden. Wat ons betreft had het spraakgeluid nog best wat harder door mogen komen dan de maximumsetting van deze optie. Maar het is dus al een hele verbetering ten opzichte van hoofdtelefoons zonder deze optie.
Diep laag
Wat opvalt aan de Sennheiser Momentum 4 is dat er een diep laag hoorbaar is. Een laag bovendien dat niet kunstmatig overheerst en zuiver blijft. Samen met een gebalanceerd midden- en hogetonenbereik klinkt het wat mij betreft goed genoeg om langdurig naar te luisteren zonder vermoeidheidsverschijnselen.
Daarbij had uw auteur de eveneens ingebouwde – en weer via die app instelbare – equalizer uitgeschakeld. Zonder equalizer is het geluid zeer goed te pruimen. Voor de liefhebber is er een driebands-equalizer beschikbaar; instelbaar via de app dus. Hier en daar wordt er wat over gemopperd dat er maar drie frequentiegebieden instelbaar zijn. Voor veel gebruikers zal dat echter meer dan genoeg zijn om laag en hoog wat bij te sturen. Wil je meer, dan schakel je simpelweg de ingebouwde equalizer uit en gebruik je die van je telefoon of een in-app exemplaar van een muziekspeler.
“Omdat de uiteindelijke decodering van bijvoorbeeld AAC pas in de hoofdtelefoon zelf plaatsvindt, treedt geen verlies in kwaliteit op door hercompressie.”
Een bekende misvatting.
Als dit waar zou zijn dan zou je bij de bron geen enkele vorm van DSP kunnen toepassen zoals EQ of volume control.
DSP kun je niet loslaten op formats die niet editable zijn.
Een elegant experiment wat bewijst dat ook AAC eerst geconverteerd wordt naar PCM en dan weer naar AAC door de Bluetooth sender: https://www.soundguys.com/the-ultimate-guide-to-bluetooth-headphones-aac-20296/#effectonaaclosslessfiles
Daarom is het ook niet per definitie verstandig om bij de bron al DSP-filters – waaronder bijvoorbeeld een equalizer – toe te passen. Alleen in dat specifieke scenario zou je – mits de bron – wederom bijvoorbeeld – AAC is inderdaad van AAC naar PCM en weer terug naar AAC gaan. Beter is het dus om dat af te laten handelen door een hoofdtelefoon zelf, die het DSP-filter immers ook na decompressie loslaat op de intern gedecodeerde PCM. In geval je GEEN bron-DSP toepast wordt AAC in principe ongeconverteerd doorgesluisd. In het door u gelinkte artikel ontbreken trouwens allerlei belangrijke gegevens om überhaupt iets zinnigs te kunnen zeggen over wat daar te zien is. Elementair is bijvoorbeeld de Bluetooth-versie. Nieuwere versies ondersteunen vaak hogere data-overdrachtsnelheden. Ook de gebruikte OS-versie is van belang. Wat vooral blijkt is dat er problemen met Android zijn rondom AAC. Niet geheel onlogisch, want dat is niet heel veel gebruikt in die hoek. Daar is het meestal SBC of apt-X in een of andere variant. Last but not least wordt ook niet vermeld HOE is gemeten. En op welk punt in de hoofdtelefoon. Kortom: een aardig idee dat niet best is uitgewerkt helaas.
De praktijk leert zonder meer dat een AAC-overdracht van bron naar doel altijd beduidend beter klinkt dan wanneer een conversieslag wordt toegepast (bijvoorbeeld AAC naar SBC of zelfs AAC naar apt-X). Maar dat is logisch. Conclusie: gebruik beter geen bron-DSP tenzij het écht niet anders kan.