Een van de mooie kanten van een hobby is het verbeteren van een product, set-up of totaaloplossing. Tweaken noemen we dat ook wel. Het gaan in geval van audio veelal om het koppelen of ontkoppelen van luidsprekers, het reduceren van galm in de luisterruimte of wellicht het aanpassen van de energievoorziening. Wij lopen in deze korte video een paar gratis en / of veel toegepaste en effectieve tweaks langs.
Akoestiek is en blijft een ondergeschoven kindje in de audiohobby. En dat is zonde, want het is minimaal de helft van de weergave. Met dat in het achterhoofd is het heel verstandig om de basiszaken goed voor elkaar te hebben: galm en de eerste reflecties. Galm is heel vervelend. Het zorgt voor enorm veel afleiding en uiteindelijk ‘versmering’ van de weergave. En dat willen we niet.
De eerste reflecties willen we ook behandelen. We hebben het dan over de eerste objecten waar het geluid links, rechts, boven en onder tegenaan ‘ketst’. Deze zijn gemakkelijk te vinden met een spiegel. Als u op de bank zit en u zit via de spiegel de speakers, dan is dat een eerste reflectiepunt. Door op deze punten te absorberen of te verstrooien voorkomt u dat de reflecties de directe weergave verstoren.
Behandelen van de ruimte kan met gordijnen, een kleedje of bijvoorbeeld foto’s op akoestisch doek. Een stoffen bank doet ook al wonderen. En een boekenkast is vaak een perfecte diffuser. Door deze basiszaken aan te pakken, verbetert u in veel gevallen drastisch het totaalplaatje. En vaak wordt de woonkamer of luisterruimte er ook wat gezelliger van!
Twee dingen die de set altijd slechter laten klinken: een salontafel tussen u en de set. En een tv tussen de speakers. Dit zijn enorme reflectie-objecten die het stereobeeld beïnvloeden.
Bekijk of beluister dit artikel
Excuses voor de geluidskwaliteit; er stonden een paar instellingen niet lekker 🙁
Pluggen reinigen
Schoonmaken is ook binnen de hifihobby belangrijk. Een schone set oogt sowieso wat mooier. En dat willen we allemaal nietwaar?
Maar onderhoud van de connectoren denken niet heel veel liefhebbers aan. Koper oxideert. En in sommige gevallen vindt vuil zijn weg tussen de contactvlakken. En dat zorgt voor een minder goede signaaloverdracht. En dat… zorgt voor een minder goede weergave.
Door eens per jaar even alle connectoren schoon te maken, voorkomt u dat de weergave minder wordt. Dat gaat vaak zo geleidelijk dat u het niet merkt. Maar na de schoonmaakbeurt… alles klinkt weer lekker fris en fruitig. Dat kan ook psychisch zijn… maar dat geeft niets toch?
Overigens is het niet aan te raden om alle kabels lekker strak bij elkaar te binden. Dat oogt wellicht mooi; het klinkt écht minder goed. Zeker netbekabeling en signaalkabels kunt u beter weg van elkaar houden.
Ontkoppelen / koppelen
Bij Audio hebben we het over trillingen. Met name een luidspreker zet elektrische energie om in drukverschillen. Dat moet zo precies mogelijk. Het is dan ook niet heel gek dat als we een luidspreker niet goed plaatsen, deze niet goed klinkt.
In veel gevallen worden speakers geleverd met ofwel gel-achtige doppen die eronder kunnen, of spikes. Sommige fabrikanten leveren zeer chique spikes mee. Maar ook hier zijn tweaks die écht wat doen.
Er zijn echter twee ‘kampen’: de liefhebbers die willen koppelen en de groep die voor ontkoppelen gaat. Wat beter werkt, laten we aan u. Weet echter dat spikes koppelen: de energie gaat door het minuscule puntje de ondergrond in. Ontkoppelen gaat met veren of speciale kunststoffen en rubbers. Een bekende fabrikant van dit soort producten is Isoacoustics. En de duurdere varianten: Townshend. Dat het werkt staat buiten kijf.
In fase zetten (energie)
Hifi en Audio draait om het omzetten van bronmateriaal in drukverschillen. Dat gaat met energie. Energie is en blijft de basis van elk hifisysteem. Met dat in het achterhoofd, is het ontzettend belangrijk om alles netjes aan te sluiten en te zorgen dat alles zo schoon mogelijk is. En dat begrint met alles in fase te zetten: dus de neutraal en plus gelijk.
Dit ‘in fase plaatsen’ van alle stekkers kan het gemakkelijkst met een polarity checker. Of gewoon door het apparaat open te schroeven en te checken waar de fase zit. Plak dan direct even een sticker op het apparaat zodat u het altijd weet. Overigens werkt en polarity checker niet met een schakelende voeding. Die geeft altijd dezelfde waarde aan.
Rule of thirds / fifths
Het plaatsen van luidsprekers is lasting. Zeker in ruimtes die akoestisch niet helemaal top zijn. Er zijn echter wat vuistregels die kunnen helpen. Eén daarvan is de rule of thirds. Door luidsprekers op 1/3 van de lengte van de kamer te plaatsen en zelf op 2/3 te gaan zitten minimaliseert u staande golven.
Nu zal dit niet altijd gaan door praktische redenen. Een variant die wij zelf nog wel eens gebruiken is de rule of fifths. We plaatsen de luidsprekers op 1/5e en gaan zelf op 3/5e zitten. Dat heeft een soortgelijk effect. Werkt dat ook niet dan zijn er nog andere truuks die kunnen werken. Die werken we uit in een aparte video over speakerplaatsing.
Zet onnodige dingen uit
Zoals eerder gemeld, is een hifisysteem een soort modulator van elektrische energie. Het loont daarom zeker onnodige elektrische apparaten uit te zetten. Zo minimaliseert u ruis op het lichtnet. U kunt denken aan adapters, pc’s, LED-lampen (enorme vervuilers) en bijvoorbeeld laptops die aan de adapter hangen en ook nog fan-noise geven.
Maak schoon!
Dan voor de geestelijke rust: Maak schoon! Ruim de kamer op, stof de set af, en zet alle cd’s eens netjes in de kast. Door de ruimte op te ruimen, brengt u rust. En als u rustig bent, is uw hoofd ook kalmer waardoor muziek gewoonweg beter klinkt.
Afrondend
Er zijn altijd meer tweaks. Te veel om op te noemen. Wij hebben wat basis-tweaks behandeld waarvan we weten dat ze werken. En dit zijn ook tweaks die we zelf actief toepassen.
Hebt u meer ideeën? Laat ze weten in de reacties!
Dag Jaap,
Is een interessante aflevering die een overzicht biedt van mogelijke tweaks.
Bedankt hiervoor en zeker voor de inspanning om ook een geschreven versie te maken!
Sommige zaken werden reeds in vorige reviews uitvoerig behandeld en het zou nuttig zijn om misschien de link ernaar te vermelden. Ik denk aan de vloeistof voor het reinigen van de pluggen die je hebt genoemd als voorbeeld.
Is er iets te zeggen over de ideale nagalmtijd of reverberation time in een living als luisterruimte? Die is wel verschillend in een studio, kerk of hifi installatie thuis.
Het zou interessant zijn om hier iets meer over te vernemen.
Hoe te meten? via een app? gewoon handgeklap?
Bart
Ik heb een dik absorberend tapijtje gekocht dat voor de speakers ligt. Zet je de speakers best op het tapijt, in de twee achterste hoeken, of net erachter op de tegelvloer?
Bass traps achter de speakers misschien? Het plafond? Of zijn de zijkanten het belangrijkst om te absorberen?
Echt top zal het in mijn woonkamer nooit worden vrees ik, met veel ramen, verwarmingselementen, en strakke muren, net daar waar er absorberende elementen zouden moeten hangen.
Waar kan ik meer info vinden over dat ‘in fase zetten’? Want daar begrijp ik helemaal niets van.